Innovatie

Groningse kinderartsen: “Vitamine K niet effectief toegediend aan baby’s”

Ernstige bloedingen bij zuigelingen met de leverziekte galgangsatresie zouden zijn te voorkomen als in Nederland op een andere manier vitamine K wordt toegediend als baby’s borstvoeding krijgen. In Denemarken, waar dit nu al op een ander manier gebeurt, komen de bloedingen tien keer zo weinig voor. Dit blijkt uit onderzoek van kinderartsen Peter van Hasselt van het UMCU en Henkjan Verkade van het UMCG. De uitkomsten van zijn onderzoek zijn gisteren gepubliceerd in het gerenommeerde vakblad Pediatrics. Op dit moment wordt bekeken of in Nederland ook een ander systeem ingevoerd moet worden.


Leestijd: 2 minuten

Vitamine K is essentieel voor de aanmaak van stollingsstoffen. Een tekort aan vitamine K leidt vaak tot bloedingen, variërend van relatief onschuldige huidbloedingen tot ernstige hersenbloedingen. In flesvoeding zit voldoende vitamine K, borstvoeding bevat relatief weinig vitamine K. Bij kinderen die borstvoeding krijgen is daarom een extra toediening van vitamine K noodzakelijk. De manier waarop vitamine K aan borstgevoede zuigelingen wordt gegeven, is van land tot land anders.

In Nederland is gekozen voor dagelijkse toediening van een kleine hoeveelheid vitamine K druppels (1 dd 25 μg) aan het borstgevoede kind. Vrouwen die borstvoeding geven, krijgen vitamine K gratis. Andere landen kozen bijvoorbeeld voor een eenmalige hoge dosis kort na de geboorte, of voor een keer per week een hoge dosis vitamine K druppels tijdens de periode van borstvoeding.

Onderzoek

Van Hasselt en Verkade deden onderzoek naar een groep zuigelingen bij wie een specifieke leverziekte, galgangatresie, is gediagnosticeerd. Bij zuigelingen met deze leverziekte is de galvorming verstoord, waardoor vitamine K niet of onvolledig uit de darm wordt opgenomen. Voor de opname van vitamine K uit de darm is namelijk gal nodig. Van Hasselt en Verkade onderzochten of de Nederlandse manier waarop vitamine K is toegediend, een effectief preventiemiddel voor de bloedingen is.

Zij keken daarom hoe vaak bij de borstgevoede kinderen met galgangatresie in Nederland en in Denemarken een bloeding door vitamine K tekort de eerste uiting was van deze ziekte. Het onderzoek was mogelijk door nationale samenwerking van de verschillende Nederlandse universitaire medische centra op het gebied van kinderen met galgangatresie. Binnen deze samenwerking is een nationale database (NESBAR) ontwikkeld. Deze database bevat de anonieme gegevens van alle Nederlandse kinderen met galgangatresie.

Uitkomsten
Uit de studie blijkt dat bij 25 van de 30 Nederlandse kinderen met borstvoeding, waarbij later galgangatresie werd vastgesteld, een bloeding ten gevolge van vitamine K-tekort het eerste symptoom was. Bij een groot deel van de kinderen was dit zelfs een hersenbloeding. Van Hasselt en Verkade deden onderzoek bij kinderen uit de periode 1991-2003. De resultaten waren veel slechter dan die van vergelijkbare kinderen in Denemarken. Daar werd tot 2000 wekelijks 1 mg vitamine K druppels tijdens de borstvoedingsperiode gegeven; vanaf 2000 gaat dit via een eenmalige toediening van 2 mg vitamine K per injectie bij de geboorte.

Het bleek dat beide Deense groepen kinderen circa tien keer zo goed beschermd waren tegen het ontwikkelen van een bloeding dan de Nederlandse strategie. Deze resultaten ondersteunen de gedachte dat de relatief hoge frequentie van ernstige bloedingen in Nederland bij zuigelingen met galgangsatresie grotendeels te voorkomen is door een andere manier van toedienen van vitamine K. Op grond van deze resultaten wordt momenteel gewerkt aan een aanpassing van de vitamine K-dosering aan alle borstgevoede zuigelingen in Nederland.