Winterdepressie niet veroorzaakt door verstoorde biologische klok

Dat stelt de Groningse onderzoekster Kathelijne Koorengevel die 16 januari aan de Rijksuniversiteit promoveert op een onderzoek naar winterdepressie. Volgens de onderzoekster is lang gedacht dat winterdepressie het gevolg is van een verstoring in de biologische klok van de patiënt.. Door de gevoeligheid voor licht registreert de biologische klok de seizoenen. Winterdepressie treedt op in de winter, wanneer de dagen kort zijn, en kan goed behandeld worden met lichttherapie. “Het leek daarom een plausibele theorie. Maar het blijkt niet waar te zijn”, aldus Koorengevel. In haar promotieonderzoek waarin met de slaap-waakcyclus van proefpersonen werd gemanipuleerd, ontdekte zij dat de werking van de biologische klok ongestoord is bij winterdepressiepatiënten.Het is nog onduidelijk hoe depressie ontstaat, daarover bestaan verschillende theorieën. De door Koorengevel onderzochte ‘chronobiologische theorie’ is daar één van. Deze theorie schrijft winterdepressies toe aan verstoringen van het slaap-waakritme en/of de biologische klok. “Bij de start van het onderzoek had ik echt voor ogen dat we bewijs voor de theorie van de verstoorde biologische klok zouden vinden. Maar in het onderzoek vonden we hiervoor geen bewijs.”*De biologische klok zit in de hersenen en zorgt ervoor dat processen in het lichaam een ritme vertonen van ongeveer 24 uur. Dat zijn lichamelijke processen zoals lichaamstemperatuur en hormoonafgifte maar ook psychische processen, zoals alertheid, stemming en prestatie. Uit haar metingen blijkt dat de invloed van de biologische klok op de lichaamstemperatuur, de melatonineafgifte en de regulatie van de stemming zowel bij patiënten als bij gezonde proefpersonen gelijk is. De biologische klok is dus niet verstoord. Vooralsnog is daarom onduidelijk waarom winterdepressie patiënten baat hebben bij lichttherapie via de ogen, maar dat het werkt via de biologische klok lijkt onwaarschijnlijk.