Pronkstukken en Stadssleutel Napoleon in Groninger Museum

Altijd heeft het verlangen bestaan om met hulp van prestigieuze voorwerpen te pronken. Veel voorwerpen hadden en hebben naast een praktische functie, ook het doel de omgeving te imponeren om zo eigen welvaart, voornaamheid of identiteit uit te dragen. Het Groninger Museum presenteert in het Starckpaviljoen van 30 september 2000 t/m 30 september 2001 een grote verzameling van dergelijke objecten. Voor de trouwe bezoekers van het museum zal de presentatie oude bekenden en onverwachte schatten bevatten.

Zilver is natuurlijk bij uitstek geschikt voor pronk. Zo werden avondmaalsbekers naast liturgisch vaatwerk ook een uiting van de gulheid en de voornaamheid van de schenkers ervan. Die voorzagen de bekers dan ook vaak van hun familiewapen.

De Groninger zijlvesternijen, verantwoordelijk voor de afwatering via de zijlen (sluizen) beschikten over grote bekers of bokalen waaruit bij speciale gelegenheden gedronken werden. Ze staan bekend als hensbekers. Een schitterende pronkbeker is speciaal voor het rechtsgeleerdgenootschap Pro excolendo juri patrio gemaakt. Dit genootschap legt zich toe op de studie van het vaderlands recht. De beker werd gemaakt in 1769-70 en vormt een hoogtepunt in het oeuvre van de zilversmid Joseph Seesar. De beker staat bij de rechtsgeleerden bekend als de pokel werd in 1894 (het openingsjaar van het oude museumgebouw) in bruikleen gegeven aan het Groninger museum. Eén dag per jaar keert de beker terug naar het genootschap voor het jaardiner.

Andere voorbeelden van pronkzilver vormen kandelaren, brandewijnskommen, bierpullen en dienbladen. Oosterse keramiek was op zichzelf al een uiting van welvaart, maar schotels met daarop een wapen van familie of regio waren natuurlijk helemaal top. Zo pronkte de familie Beckeringh met een deken gemaakt van gedrukt katoen uit India voorzien van hun familiewapen. Een bijzonder pronkstuk vormt de kast van de Groninger koopmansfamilie Modderman. In het tweede kwart van de 18e eeuw liet deze familie een mooie kast maken met bovenin een afbeelding van een baggermolen. Die baggermolen kwam ook in hun familiewapen voor. Dit ongebruikelijk symbool was gekozen omdat honderd jaar eerder een voorvader met een zelf ontworpen baggerschip fortuin had gemaakt. De kast bleef tot het jaar van schenking aan het museum (1949) in het bezit van de familie. De zilveren pronksleutels van de stad Groningen waren bedoeld voor keizer Napoleon. Doordat deze zijn bezoek aan de stad afzei kunnen ze nu in het Groninger museum getoond worden. De zilveren troffel voor de eerste steen van het "oude" stadhuis bleef ook bewaard.