Sjon Lammerts: ‘Ik maak brandhout van Pim Fortuyn’
Sjon Lammerts geeft zijn strijd tegen zijn invloedrijke Rotterdamse opponent Pim Fortuyn nog lang niet op.
Integendeel. Het partijbestuur van Leefbaar Nederland hoopt dit weekend op een saaie boel bij het langverwachte congres, de dissidenten beloven vuurwerk. ,,Ik ga brandhout van Nagel maken'', voorziet het oud-statenlid. Toch voorspellen zowel voor- als tegenstanders dat
zondag na het partijcongres in Hilversum hoogleraar en publicist
Pim Fortuyn zich gewoon de nieuwe lijsttrekker van de 'leefbaren'
mag noemen.
Partijvoorzitter Jan Nagel heeft het zich in ieder geval heel
simpel voorgesteld. Eerst vraagt hij zondag het vertrouwen van de
aanwezige partijleden in hem en zijn bestuur. Nadat hij dat heeft
gekregen, blazen de anti-Fortuynisten ongetwijfeld de aftocht en
volgt een verder saaie vergadering over verkiezingsprogramma en
procedures. Hoogtepunt moet tot slot de verkiezing van Fortuyn
worden als lijstaanvoerder voor de Tweede-Kamerverkiezingen op 15
mei.
Sjon Lammerts heeft een ander verloop voor ogen. Samen met
Anneke Smit-Boerma en twee andere (ex)-kandidaat-lijsttrekkers
heeft de oud-SP'er zich gekeerd tegen de kandidatuur van de
,,fascist'' Fortuyn en fulmineert hij tegen het ondemocratische
bestuur dat zich in zijn theorie door Fortuyn en consorten heeft
laten omkopen voor 8 miljoen gulden.
Als de Groninger er in slaagt het woord te krijgen, wil hij pleiten voor
een onafhankelijke voorzitter, zich beklagen over het late tijdstip
dat de congresstukken naar de leden zijn opgestuurd, spreektijd
voor alle veertien kandidaat-lijsttrekkers eisen en ieder lid de
kans geven om een stemverklaring af te leggen.
Een ijdele hoop, weet ook Lammerts. Sinds de lancering van
Fortuyn heeft Leefbaar Nederland (LN) zoveel nieuwe leden gekregen
dat de 'andersdenkenden' nauwelijks kans maken. ,,Het zijn bijna
allemaal van die rechtse gasten. Wij zijn nog met veertig of
vijftig en dat is te weinig'', weet Lammerts. Alleen al op de dag
dat Nagel zijn voorkeur voor Fortuyn kenbaar maakte, kreeg de
partij 150 nieuwe aanmeldingen tegen vier opzeggingen. Sindsdien is
de partij ook omhoog geschoten in de wekelijkse peilingen van
bureau Interview/NSS naar een verwachte tien zetels.
De dissidenten laken vooral de radicale uitspraken over de islam
van Fortuyn. Het 'asielzoekersquotum' van tienduizend voor
Nederland dat in het voorlopige verkiezingsprogramma staat, wordt
ook aan hem toegeschreven. De leden hebben liefst duizend
wijzigingsvoorstellen ingediend op het programma, waarvan het
bestuur er zondag overigens slechts tien wil bespreken. Het is zeer
de vraag hoe de leden hierop reageren.
De achterban van Leefbaar Nederland bestaat voor een deel uit
aanhangers van lokale partijen met het predikaat 'Leefbaar' en
deels uit mensen die eerder sympathiseerden met andere politieke
partijen en daar soms met bonje zijn vertrokken. Zo kent
bijvoorbeeld ook een groot deel van de huidige veertien
kandidaat-lijsttrekkers een verleden bij verschillende politieke
stromingen.
Daarbij komt dat het conceptprogramma niet eenvoudig in te delen
is in de traditionele links-rechts-verhoudingen van de Nederlandse
politiek. Het heeft oorspronkelijk 'rechtse' thema's zoals lagere
autokosten. Daarnaast staat Leefbaar Nederland ook traditioneel
'linkse' idealen voor als bezuinigingen op defensie.
Leefbaar Nederland zegt de politiek weer dichterbij de
(ontevreden) burger te willen brengen. De ,,geringe daadkracht van
twee paarse kabinetten'' is de 'leefbaren' een doorn in het oog.
Leefbaar Nederland lijkt momenteel optimaal te profiteren van het
huidige kiezersgedrag. Meer dan ooit is de kiezer aan het zweven.
Uit de regelmatig gehouden opiniepeilingen blijkt dat de kiezer van
nu steeds meer 'hopt' tussen de verschillende politieke partijen en
zich daarbij niets aantrekt van traditionele
links-rechts-verhoudingen in Nederland. Uit ander onderzoek blijkt
dat de partij haar groeiende aanhang vooral dankt aan kiezers die
vertrokken zijn bij de VVD en de Socialistische Partij.
Waar de partij precies staat, moet zondag blijken.
Kandidaat-lijsttrekker David Pinto hoopt dat zijn amendement om het
'asielzoekersquotum' te schrappen het haalt. Verder ,,zegt men dat
ik de enige serieuze tegenkandidaat ben'', verklaart de
bestuursloyale Pinto. Campagne heeft hij echter niet gevoerd. ,,Ik
heb het gevoel dat ik uiteindelijk op de tweede plaats van de lijst
terecht kom.''