Oudste boerderij provincie Groningen staat in Stad

De gemeente Groningen werkt aan een cultuurhistorische waardenkaart. Die waarden vind je niet alleen in de middeleeuwse binnenstad. Ook boerderijen worden bestudeerd. Op stedelijk grondgebied staan er nog 230, waarvan 100 op een oude boerenplaats.
Drie van de zes grootste ‘kanshebbers’ zijn nu aan een leeftijdsonderzoek onderworpen. Het pand Oude Adorperweg 4 (De oude Nadorst) blijkt van omstreeks 1650 te zijn, Aduarderdiepsterweg
14-1 van omstreeks 1630, en de boerderij aan Friesestraatweg 422 (’t Hooihuis) dateert uit 1610.

Vroeger werd de ouderdom van een boerderij vaak afgeleid uit de stijl van het voorhuis. Men weet nu dat de bijbehorende schuren nog flink ouder kunnen zijn. De grote gebinten die het schuurdak dragen zijn meestal de oudste onderdelen. In de onderzochte boerderijen zijn deze gebinten destijds van nieuw hout gemaakt; het hout vertoont namelijk geen sporen van eerder gebruik. De ouderdom van het hout komt dus nagenoeg overeen met die van het gebint, meer dan 2 tot 5 jaar scheelt het niet. In houtmonsters, geboord uit de constructie, heeft het patroon van jaarringen uitgewezen dat de bomen begin 17de eeuw zijn gekapt. De gebinten zijn van grenenhout uit het zuiden van Zweden.
Ook de constructiewijze, afmeting en doorsnede van het hout wijzen op die periode. Het heeft een forse rechthoekige doorsnede van soms wel 35 bij 25 cm die aan één kant is afgerond. De staanders (in Groningen ‘zoel’ genoemd) zijn iets wijdbeens geplaatst en de gehele constructie van staanders, balken en korbeels is in elkaar gezet met pen-en-gat-verbindingen en houten toognagels.

Uit de literatuur is bekend dat er kort na de Reductie van Groningen in 1594 een opbloei was van het boerenbedrijf. Deze oude voorbeelden laten zien dat dit gepaard ging met het bouwen van grote, hoge schuren. Dat er nu nog onderdelen staan waaruit deze ontwikkeling is af te lezen, is een belangrijke ontdekking.