Nieuws

Middeleeuwen herleven in Gronings Kloosterdorp Wittewierum

De restauratie van de kerk in Wittewierum is vorig jaar de tweede fase ingegaan.


Leestijd: 2 minuten

In opdracht van de Stichting Oude Groninger Kerken is de aannemer begonnen met het demonteren van de kerkbanken. De houten vloeren van de begane grond zijn gesloopt omdat ze ernstig door houtrot waren aangetast. Stukje bij beetje werden toen de resten van de monumentale kerk van het klooster Bloemhof zichtbaar. Op dit moment werken aannemer en archeologen aan het verwijderen van puin en zand. Hopelijk zal binnen afzienbare tijd de plattegrond van het middeleeuwse kerkgebouw onthuld worden.Wittewierum dankt haar bekendheid vooral aan het vermaarde premonstratenzer klooster Bloemhof dat in het jaar 1213 op deze plaats werd gesticht. De kronieken die de abten Emo en Menko van dit klooster schreven, zijn tot op de dag van vandaag belangrijke bronnen voor bestudering van de middeleeuwen. In deze ‘dagboeken’ beschrijven zij de periode tussen de jaren 1200 en 1275. Emo en Menko vertrouwden niet alleen hun zieleroerselen toe aan het papier, maar ook schreven zij veel over het dagelijks leven in de middeleeuwen.Abt Menko beschrijft bijvoorbeeld heel nauwkeurig hoe de kerk werd gebouwd. Hij schrijft in 1238 dat ze al drie jaar stenen aan het bakken zijn voor de nieuwe kloosterkerk. Ook vermeldt hij nauwkeurig hoe moeilijk het was de fundering te maken en hoeveel tijd dit vergde. Het bleek nodig een fundament van zes meter diepte onder de grond te maken. De funderingspalen werden met heiblokken aangestampt, die elk werden gehanteerd door vier sterke mannen. Er waren in totaal tachtig mannen nodig. Het hele dorp dreunde, zodat in de naastliggende huizen de melk uit de kannen klotste en de ganzeneieren door de trillingen geklutst raakten en niet verder uitgebroed konden worden, aldus Menko. Waarna hij vervolgt, ‘elke dag kregen de arbeiders de helft van een rond brood en een stuk kaas als middagmaal en drie of tenminste twee grote kannen om te drinken. Er werd dan ook met grote opgewektheid gewerkt’.Na 21 jaar ijverig werken werd de kerk in 1259 in gebruik genomen.Het huidige kerkgebouw dateeert uit 1863 en is op de fundamenten van die middeleeuwse kloosterkerk gebouwd.Dankzij de archeologen van Archeological Research & Consultancy, nauw verbonden aan de Rijksuniversiteit van Groningen weten we binnenkort veel meer over het middeleeuwse klooster Bloemhof. Het nauwkeurige verhaal in de kronieken wordt nu zichtbaar en tastbaard. De restauratie van de kerk wordt uitgevoerd door Bouwbedrijf Blokzijl uit Blijham en wordt begeleidt door Van der Veen Architecten te Groningen. Het kerkgebouw is een beschermd rijksmonument en sinds 1977 eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. Het kerkhof is een beschermd archeologisch monument en 1992 in eigendom overgedragen. De kloosterkerk is 750 jaar geleden gebouwd en spreekt nog steeds tot de verbeelding. In de voetsporen van de middeleeuwse bouwmeester Everhard uit Keulen zal de Stichting Oude Groninger Kerken zorgvuldig omgaan met onderzoek en restauratie van bodemarchief en kerkgebouw.