NS, Arriva en ProRail investeren samen met de provincie 2,5 miljoen euro in het experiment om trein op afstand te besturen. Hiervan komt 275.000 euro van de provincie Groningen, gefinancierd door het Nationaal Programma Groningen voor het ontwikkelen van duurzame en intelligente zelfsturende transportsystemen. Op termijn hopen de betrokken partijen het automatisch rijden ook bij passagiers- en goederentreinen in te voeren.
In 2020 was er al een succesvol experiment met een zelfrijdende trein tussen Groningen en Buitenpost, waarna de vier betrokken partners het eens werden om het project voort te zetten. Voor de zekerheid was er toen een machinist aan boord, maar op termijn moeten treinen van het ATO-systeem Automatic Train Operation volledig op afstand bestuurd kunnen worden.
De proef van 2020 laat volgens de provincie zien dat zelfrijdende treinen veilig zijn en veel winst kunnen opleveren qua efficiëntie. Er wordt immers bespaard op het inzetten van personeel en er wordt 30 procent minder energie verbruikt doordat een zelfrijdende trein efficiënter optrekt en afremt.
Het experiment in Groningen is onderdeel van de Europees spoorwegkoepel Shift to Rail, waarin nationale spoorwegbedrijven met de resultaten meekijken. De ervaringen uit Gronignen moeten helpen om het ATO-systeem verder te ontwikkelen. Het is de bedoeling dat het ATO-systeem binnen vier jaar samen met het nieuwe Europese spoorbeveiligingssysteem ERMTS (European Rail Traffic Systeem) wordt uitgerold, welke in Nederland in 2026 als eerste in Groningen en Friesland wordt geïntroduceerd.
