In het kader van Wad een Workshop van Erfgoedpartners hebben onderzoekers van de Stichting Verdronken Geschiedenis op zondag op het onbewoonde eiland Rottumerplaat op bijna 11 meter diepte keileem aangetroffen. De vondst maakt het waarschijnlijk dat er zich onder het eiland een zogeheten keileemrif bevindt dat het eiland op z'n plaats houdt.
Ook al zijn Rottumeroog en Rottumerplaat erg beweeglijke eilanden en hebben ze de neiging zich naar het oosten te verplaatsen, ze laten nooit een leegte achter. Rottumeroog, dat zich een paar honderd jaar geleden nog op de plek van Rottumerplaat bevond, is weliswaar door de dynamiek van stroming, wind en tij naar het oosten opgeschoven, maar op de open plek die het achterliet, is het
eiland Rottumerplaat ontstaan, gegroeid en gebleven.
Dat er boven de provincie Groningen met zekere hardnekkigheid eilanden blijven ontstaan, wijst erop dat er zich in de ondergrond een onverzettelijke rug van keileem bevindt, die niet door wandelende zeegaten van hun plaats gespoeld kan worden. Op die stevige ondergrond, neergelegd door het landijs van de voorlaatste ijstijd, kunnen eilanden ontstaan. En dat gebeurt dus ook.
Op eilanden als Wieringen, Texel en Borkum, ligt de keileem vlak onder de oppervlakte, of vormt het zelfs heuvels. Onder Vlieland en Terschelling ligt het een beetje dieper. De hypothese dat de Waddeneilanden liggen waar ze liggen, vanwege een onderliggende keileemlaag is door de vondst van keileem onder Rottumerplaat een beetje waarschijnlijker geworden.
Mocht uit verder onderzoek blijken dat het keileemrif zich onder het eiland uitstrekt, dan zijn eventuele zorgen over het verdwijnen van dit Groningse eiland, niet bijster nodig.
Staatsbosbeheer heeft bij grote uitzondering toestemming gegeven voor deze beperkte wetenschappelijke expeditie. Het groepje onderzoekers heeft handmatig een boring gezet op het strand ten oosten van de duinenrij die zich over het eiland uitstrekt. Traditiegetrouw was op de dag van de expeditie (zondag 6 maart 2016) de rest van het eiland voor de onderzoekers verboden gebied. Rottumerplaat heeft een hoge beschermingsstatus en is, naast Griend en Rottumeroog, een van de drie onbewoonde eilanden in het Waddengebied.
Wad een Workshop is een initiatief van Erfgoedpartners en is mogelijk door financiële bijdragen van de Provincie Groningen, de gemeente Eemsmond, het Loket Levende Dorpen en De Verhalen van Groningen.
Foto: Rijkswaterstaat / Joop van Houdt
