Weliswaar waardeert Heemschut het besluit van de regering om 1,2 miljard te investeren in het gaswinningsgebied in Groningen, maar Heemschut blijft geschokt over de schade die zoveel gebouwen in Groningen, waaronder eeuwenoud cultureel erfgoed, hebben opgelopen en nog zullen oplopen door de aardbevingen in het gebied. De kans op meer en zwaardere schade is immers groot.
Een aardbeving van 4,1 op de schaal van Richter blijft mogelijk. Daarom is het van het grootste belang dat de bebouwing zo snel mogelijk niet alleen wordt hersteld maar tevens bestand tegen aardbevingen wordt gemaakt. Herstelde gebouwen kunnen immers opnieuw beschadigd worden. De vraag is of het bedrag dat voor deze operatie is gereserveerd groot genoeg is om deze werkzaamheden uit te voeren en of de kennis aanwezig is voor het uitvoeren van deze operatie. Deze kennis en mankracht is in ieder geval niet aanwezig bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed waarnaar door minister Kamp wordt verwezen. Het gevaar is groot dat het herstel en aardbevingsbestendig maken van de gebouwen te lang gaat duren.
Heemschut ziet het als haar taak om op te komen voor het cultureel erfgoed in Groningen: de vaak eeuwenoude kerken, de borgen, de molens, monumentale boerderijen, woonhuizen, andere monumentale bebouwing en de beschermde dorpsgezichten. Deze monumenten zijn bepalend voor het unieke karakter van Groningen. Zonder deze monumenten is Groningen Groningen niet meer. Weg is weg.
Voor de veiligheid zijn al twee gezinnen uit een rijksmonument in Onderdendam en ’t Zand gehaald. Maar wat gaat er met de gebouwen gebeuren? Doordat ze niet bewoond worden, gaan ze steeds verder achteruit en moeten ze gesloopt worden. Waarom grijpt het Rijk niet in? Het zijn tenslotte Rijksmonumenten.
De eigenaren van 350 van de 1300 rijksmonumenten in het gebied (25%) hebben bij de NAM aardbevingsschade gemeld. Deze markante gebouwen zijn helemaal niet berekend op aardbevingen en zijn dus extreem kwetsbaar.
Heemschut waardeert dat de NAM nu onderzoek laat doen door inspecteurs naar gevaarlijke constructies, dat ze maatregelen neemt en waar mogelijk ingrijpt. Heemschut waarschuwt wel dat (rijks)monumenten of karakteristieke panden een bijzondere categorie zijn waar standaardmaatregelen niet helpen en waar bepaalde ingrepen zelfs schadelijk zijn voor het monument. Wij constateren dat het nu nog vaak aan deskundigheid ontbreekt, zodat bij de renovatie schade ontstaat. Heemschut dringt er bij de NAM er op aan om restauratiedeskundigen in te huren bij de inventarisatie en het herstel van de schade bij monumentale gebouwen en in beschermde dorpsgezichten.
Ook pleit Heemschut voor versterking van de positie van de onafhankelijke toezichthouder op de uitvoering van de schadetaxaties en op het herstel van de schade.
