Nieuws

RuG-jurist: ,,Nederlands recht straft bewust genomen risico’s streng”

Wanneer een verdachte stelt onopzettelijk een strafbaar feit te hebben gepleegd, straft het Nederlandse rechtssysteem die persoon meestal toch strenger dan verwacht. Dit concludeert de Groningse jurist M. Kessler in zijn promotieonderzoek ‘Subjectieve bestanddelen in bijzondere wetten’.


Leestijd: 2 minuten

De rechter bepaalt in het grootste deel van de gevallen dat de verdachte bewust een aanmerkelijke kans op een strafbaar feit heeft aanvaard en daarom niet vrijuit mag gaan.,,Veel mensen die met een tas vol cocaïne op Schiphol worden aangehouden, claimen dat de drugs buiten hun medeweten in hun bagage zijn beland”, legt Kessler uit. ,,Ze hebben een tas gekregen van een oom of een familielid en stellen zich van de prins geen kwaad te zijn. Het Nederlandse rechtssysteem neemt in het gros van de gevallen geen genoegen met zo’n verklaring: iedereen begrijpt dat je onder verdachte omstandigheden handelt. De ondergrens voor de kàns op een strafbaar feit ligt vrij laag in Nederland.”Deze grens geldt niet alleen voor drugsdelicten, maar ook bijvoorbeeld voor wapenbezit of milieudelicten. ,,Wanneer je als bedrijf een ondefinieerbaar goedje in een rivier loost, kan het niet anders dat je je er van bewust bent dat je wellicht illegaal aan het lozen bent”, stelt de jurist als voorbeeld.Hij nuanceert echter wel dat iemand die geen enkel verwijt treft, geheel vrijuit gaat. ,,Het betreft hier het aantoonbaar bewust nemen van risico’s”, legt de promovendus uit. Als voorbeeld van het tegengestelde noemt hij een zaak waarin gehandicapte man vanuit Suriname naar Nederland reisde voor een belangrijke operatie. ,,Een buurman regelde voor hem een vliegticket en duwde hem voor vertrek nog een sporttas in handen”, vertelt Kessler. ,,De rechter stelde dat de man niets verweten kon worden: hij had op dat moment zijn gedachten slechts bij de operatie en was zich geen moment bewust van de risico’s. Voor elk mens dat onder normale omstandigheden op het aanbod in was gegaan, waren die er direct geweest.”Een ander voorbeeld is de arrestatie van de Hennie’s, die bijna drie jaar geleden in Turkije werden veroordeeld voor drugssmokkel. ,,In Nederland waren ze vrijgesproken”, meent de onderzoeker. ,,Hoe minder slim iemand is, hoe eerder het geval zich voor kan doen dat hij of zij niet aan de risico’s denkt.”