‘Mooi papier, prachtige foto’s, die ga ik in Den Haag goed bekijken’, zei minister Kamp, bedachtzaam formulerend, tijdens een van zijn bezoeken aan Groningen. Staand onder de gewelven van een middeleeuwse kerk, beschermd door de werelderfgoedlijst, met een toren die nog fier overeind staat, ontving Kamp een fotoboek van de Groninger BodemBeweging. Een boek waarin vooral in zwartwit-beeld de ernst, de schade en het menselijk leed wordt getoond, dat een gevolg is van de bodemdaling. De scene komt uit de tv-documantaire ‘Groningen Beeft’ en laat de afstand voelen tussen Den Haag en Groningen.
Zonder trucjes
Alle belanghebbende partijen zijn inmiddels bezig hun positie in te nemen, in aanloop naar het standpunt dat het kabinet komend voorjaar gaat innemen, over hoe in te spelen op de gevolgen van de bodemdaling in Groningen. Want bij de regering ligt de werkelijke sleutel voor de oplossing.
Commissaris der Koning, Max van den Berg, pleit voor een onverkort, in overleg met de regio, uitvoeren van de voorstellen van de commissie Meijer, zonder trucjes uit te halen door Groningen een sigaar uit eigen doos te geven. En de gaswinning moet over een langere periode worden uitgesmeerd.
Groninger bestuurders proberen het lijntje naar Den Haag open te houden, dus formuleren ze nog steeds politiek correct. Maar hoe lang houden ze dit vol. Den Haag ervaren ze als een ‘muur’.
Groninger voorman Jan Wigboldus, van nature iemand die de balans zoekt en vindt, heeft moeite deze balans te ontdekken wanneer hij signaleert dat het nauwelijks lukt alle Groninger groepen die zich inmiddels hebben geformeerd in een vijver te houden. Het gist en het kookt, is zijn analyse, en het kan zomaar ontploffen. Intussen slijpt de stichting ‘Waardevermindering door Aardbeving Groningen’ de juridische messen. Bedrijven in de Eemshaven deelden mee geen boodschap te hebben aan voorspellingen en waarnemingen die niet verder komen dan de formulering ‘het zou kunnen dat…’.
10.000 schademeldingen
De feiten. Bij de NAM zijn sinds augustus 2012 meer dan 10.000 schademeldingen ingediend. Binnen een straal van 10 kilometer rondom het epicentrum staan zo’n 20.000 woningen en gebouwen, die geconfronteerd worden met waardedaling; veel eigenaren leiden zwaar verlies. Duizenden mensen in het getroffen gebied hebben de afgelopen 40 jaar al hun spaarcenten in de eigen woning gestopt en met inmiddels geharde handen de specie gesmeed. Het Groninger landschap, met grillige prielen en maren, herbergt een unieke verzameling erfgoed-goederen, die de Groninger geschiedenis van een ‘wille van stoal’ uitstralen. Dijkgraaf Bert Middel, van waterschap Noorderzijlvest, vreest een dijkdoorbraak.
Vallen er doden?
En nauwelijks durft iemand het hardop te zeggen, laat staan te speculeren over de gevolgen, maar een aardbeving van de schaal van 4 a 5 op de schaal van Richter (de krachtigste bedroeg tot nu 3,6) wordt niet uitgesloten. De gevolgen zijn volgens deskundigen dan echt desastreus en kunnen zich laten voelen tot in de stad Groningen en in de Eemshaven. Vallen er dan doden, vallen dan ook de monumenale kerktorens, zoals een mevrouw zich in de documentaire ‘Groningen Beeft’ afvraagt. Breekt er een dijk door ?
Empatische houding
Groningen vraagt van Den Haag daadkracht, in woord en in stappen. En met de juiste empathische houding. Vooral dat op een volwassen manier naar de problemen wordt gekeken en even zo volwassen wordt besproken. Dat is iets anders dan te zitten kissebissen of het formeel wel in de haak is of een Tweede Kamer-commissie in Groningen mag ‘vergaderen’. Kleinzielig gedoe. Daarmee geeft Den Haag aan de problemen echt niet serieus genoeg te nemen en blijkbaar de werkelijkheid niet onder ogen te kunnen of willen zien.
Politiek is emotie leren de analisten ons. Laat de politiek in Den Haag dan de werkelijke emotie proeven in Groningen. Niet omdat een bezoekje zo mooi is om de betrokkenheid te tonen, ‘het plaatje’. Maar omdat men het werkelijk meent. En misschien moet de kiezer de politiek wat beter in z’n achillespees raken, door zich als kiezer te manifesteren
Genoeg om te overdenken, deze dagen. En vertrouwen te houden in een duuurzame toekomst.
Lutjewolde, Bedum; Martin Scholma
