Internationale belangstelling voor high-tech ‘IJkdijk’ in Bellingwedde

In de gemeente Bellingwedde in het oost Groninger Oldambt is gisteren een begin gemaakt met het simuleren van een dijkdoorbraak. Deze proefopstelling, de eerste in zijn soort ter wereld, heeft tot doel het onderzoeken van de mogelijkheden om met sensortechnologie vroegtijdig te signaleren of er verschuivingen in de dijk plaatsvinden. Hiervoor is een zes meter hoge en honderd meter lange dijk gebouwd met daarin nieuwe en bestaande sensortechnologieën. ‘De toegepaste technieken zijn ofwel hartstikke nieuw, of ze bestaan al langer maar zijn nog nooit in dijken toegepast’, aldus Harm Aantjes van het programmateam van de stichting IJkdijk.

Naast het onderzoek naar de toepasbaarheid van sensortechnologie wil de stichting met het experiment meer informatie verkrijgen over een veelvoorkomend faalmechanisme dat zich voordoet bij dijken die het begeven, de zogenoemde macrostabiliteit. Hierbij is sprake van een grootschalig stabiliteitsprobleem, waarbij niet alleen de dijk bezwijkt, maar ook de grondlagen onder de dijk. Door te onderzoeken hoe dit tot stand komt kan hier in de toekomst beter rekening mee gehouden worden bij het aanleggen van nieuwe dijken.

‘Met de resultaten kan heel Nederland veiliger gemaakt worden’, zo zegt Marielle van Dijk namens Rijkswaterstaat, dat specifiek voor dit onderzoek deelneemt in de stichting IJkdijk. ‘Als Rijkswaterstaat hopen we hier meer kennis over het faalmechanisme bij dijkdoorbraken te leren om daar in de toekomst ons voordeel mee te doen.’

Verschillende technologiebedrijven hebben met de IJkdijk de kans hun sensoren te testen op hun functionaliteit. Aantjes heeft er het volste vertrouwen in dat de proef zal slagen. ‘Voor de zekerheid hebben we op de dijk een aantal grote tanken geplaatst die gevuld kunnen worden met water om zo meer verticale druk op de dijk te creëren, zodat de kans op een doorbraak vergroot wordt. De proef duurt zeven etmalen, mochten er op de vijfde dag nog geen verschuivingen zijn opgetreden, dan zullen we beginnen met het vullen van de tanken.’

In de toekomst is het dus de bedoeling dat dijkbewakers aan de hand van sensoren kunnen vaststellen hoe het met de stevigheid van de dijk gesteld is. Dit is een stuk nauwkeuriger dan de visuele controles zoals die nu plaatsvinden. Op de vraag of het financieel haalbaar is elke nieuwe dijk uit te rusten met kostbare sensortechnologie antwoorden zowel Aantjes als Van Dijk met een volmondig ‘ja.’ Aantjes: ‘Je moet het zien als een investering in de toekomst. Met de resultaten van deze proef kan Nederland in de toekomst gered worden.’

En misschien niet alleen Nederland. Inmiddels is er ook internationale belangstelling voor het project in Bellingwedde. Bangladesh, dat al sinds mensenheugenis op jaarbasis wordt geteisterd door zware overstromingen, heeft interesse getoond in het project en ook vanuit de Verenigde Staten, New Orleans in het bijzonder, wordt de voortgang nauwlettend in de gaten gehouden.

Een enthousiaste Aantjes: ‘Dit is echt iets waarvan je kunt zeggen dat het uitgevoerd wordt met het oog op de toekomst. Met de resultaten van dit onderzoek kan de toekomst van onze kinderen veiliggesteld worden.’

Het onderzoek naar de  IJkdijk is tot stand gekomen met steun van onder meer de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (www.nom.nl )