De spreidingswet ging in op 1 februari 2024. De wet is in het leven geroepen om vluchtelingen over Nederland verdelen en te zorgen voor genoeg opvangplekken, om zo de druk op onder andere Ter Apel te verlichten.
Nog tot eind deze week kunnen burgers en organisaties reacties geven op het besluit om de wet in te trekken, tijdens een zogenaamde consultatieronde. De reacties van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), COA en Vluchtelingenwerk zijn inmiddels binnen. Zij stellen unaniem: het is noodzakelijk dat de wet er blijft.
Gemeenten
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vreest dat ‘chaos op de loer ligt’ als de spreidingswet wordt afgeschaft, en dat er een ‘onbeheersbare situatie met grote maatschappelijke consequenties kan ontstaan.’ Zonder de wet kunnen er volgens de VNG niet voldoende opvangplekken worden gerealiseerd.
“Met intrekking van de Spreidingswet onttrekt het kabinet zich aan haar verantwoordelijkheid”, stelt de VNG. “Het rijk zadelt de medeoverheden op met de taak om in onderling overleg voldoende plekken te organiseren, zonder dwingend instrumentarium en zonder de noodzaak van asielopvang überhaupt te onderschrijven met wetgeving.”
COA
“Het COA ziet in de voorstellen geen alternatief dat aantoonbaar tot voldoende reguliere opvangplekken zal leiden, voor een ieder die recht heeft op opvang en bescherming”, stelt het COA in de ingediende reactie. “De Spreidingswet is zonder dit alternatief nodig en essentieel om voldoende reguliere opvangplekken te realiseren.”
Bovendien, stelt het COA: de wet werkt. Het COA heeft nu ongeveer 75.000 plekken in zicht en naar verwachting kunnen die plekken dit jaar in gebruik genomen worden.
De wet, en de aankondiging hem in te trekken, zorgt al langer voor onzekerheid. Vorig jaar zei minister Faber van Asiel en Migratie nog dat het intrekken twee tot drie jaar zou duren. Daar kwam ze op terug: de wet zou ‘zo snel mogelijk’ worden afgeschaft.
Maandag kwam minister Faber van Asiel en Migratie met een plan van Aanpak waaruit bleek dat het intrekken van de spreidingswet nog tot na januari 2026 duurt. Want, pas dan is de eerste cyclus van de spreidingswet voltooid. Daarnaast kan de spreidingswet niet worden ingetrokken vóórdat er een alternatief geregeld is, want de afgelopen tijd werd duidelijk dat gemeenten niet vrijwillig voor voldoende opvang kunnen zorgen.
