Wethouder Molema doet de oproep samen met collega’s uit Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Tilburg en Eindhoven. “Als morgen met de gewijzigde wetten wordt ingestemd dan worden mensen gecriminaliseerd die nergens terecht kunnen”, schrijft Molema. “Dan wordt de hulp aan hen, en dus medemenselijkheid en solidariteit strafbaar.”
Asielnoodmaatregelenwet
Woensdag stemde de Tweede Kamer over aanpassingen in de door ex-minister Faber ingediende Asielnoodmaatregelenwet. In deze wet staat dat de verblijfsvergunning wordt verkort van vijf naar drie jaar, tijdelijke asielvergunningen elke drie jaar worden beoordeeld, gezinshereniging met familieleden wordt beperkt, en dat er een tweestatusstelsel komt waarin onderscheid wordt gemaakt tussen mensen die gevaar lopen vanwege hun etniciteit, seksuele geaardheid of religie, en mensen die vluchten vanwege oorlog en natuurgeweld. Die laatste groep krijgt minder rechten en moet sneller terugkeren. Aan deze wetten wilde de PVV toevoegen dat het helpen van illegalen strafbaar wordt gesteld. De Tweede Kamer stemde woensdag in met deze wijziging van het wetsvoorstel.
Het afschaffen van de voorrang van statushouders op woningen valt onder de Wet Regie op de Volkshuisvesting van minister Keijzer. Ook met dit amendement werd woensdag in de Tweede Kamer ingestemd.
Illegaliteit werkt uitbuiting in de hand
De gemeenten schrijven dat verschillende organisaties zoals IND, politie en maatschappelijke organisaties hard werken om een “bestendige oplossing” te vinden voor ongedocumenteerden, uitgeprocedeerden of vreemdelingen in nood zonder verblijfsvergunning, met als doel terugkeer, doormigratie, of legalisering van verblijf. “Het vooruitzicht dat deze partijen en burgers, kerken, hulporganisaties en vrijwilligers strafbaar zouden worden gesteld voor het bieden van onderdak of hulp aan deze groep, druist in tegen fundamentele humanitaire beginselen.” De gemeenten stellen dat ze willen bouwen aan een “inclusieve samenleving waarin mensen naar elkaar omkijken. Het criminaliseren van mensen die nergens anders terecht kunnen, staat daar haaks op.”
Ook wijzen de gemeenten erop dat de ervaring in andere Europese landen laat zien dat het strafbaar stellen van illegaal verblijf niet leidt tot een afname van het aantal mensen zonder verblijfsvergunning. “Sterker nog: mensen die niet uitgezet kunnen worden, raken verder gemarginaliseerd, verdwijnen uit beeld en zijn moeilijker te begeleiden bij terugkeer.” Dit heeft, volgens de gemeenten, ook als gevolg dat toezicht onmogelijk wordt gemaakt en dat uitbuiting in de hand wordt gewerkt. “Kortom: dit beleid is schadelijk, ineffectief en draagt niets bij aan een werkbare oplossing.”
Afschaffen voorrang belemmert werking asielketen
De ondertekenaars zien ook “grote bezwaren” tegen het voorgenomen verbod op voorrang op sociale huurwoningen. “De reden is helder: het doorknippen van de doorstroom belemmert de werking van de asielketen.” Als statushouders geen voorrang krijgen op sociale huurwoningen, dan komen er ook minder plekken vrij bij opvangplekken.
Een problematisch onderdeel van het amendement is volgens de gemeenten dat de mogelijkheid tot maatwerk verdwijnt. “Steden moeten in bijzondere gevallen de ruimte behouden om verantwoordelijkheid te nemen en oplossingen op maat te bieden.” Volgens de ondertekenaars heeft zo’n maatregel met “verstrekkende gevolgen” een zorgvuldige behandeling nodig, en dat is nu niet het geval.
De gemeenten roepen het kabinet “dringend” op om de amendementen te heroverwegen, en donderdag tegen de Asielnoodmaatregelenwet te stemmen.
