Nederland wil graag een eigen AI-fabriek bouwen. Wat is precies een AI-fabriek? Een AI-fabriek is een geavanceerde digitale infrastructuur die speciaal is ontworpen om kunstmatige intelligentie (AI) te ontwikkelen, trainen en testen. Het is géén fabriek in de traditionele zin van het woord, maar eerder een supercomputercentrum met alles wat nodig is om krachtige AI-modellen te bouwen. Ze maken landen en bedrijven minder afhankelijk van Amerikaanse techreuzen zoals Google of Microsoft. Ze versnellen innovatie in sectoren zoals gezondheidszorg, energie, landbouw en overheid. Ze bieden een one-stop-shop voor bedrijven, onderzoekers en overheden om AI te ontwikkelen en toe te passen.
In regio’s als Twente en Noord-Brabant is eind 2024 al groen licht gegeven voor de komst van een proeffabriek voor fotonische chips. Dankzij Europese subsidie werd hiervoor 133 miljoen euro beschikbaar gesteld, waarvan het ministerie van Economische Zaken 66 miljoen euro bijdraagt. Groningen verdient, als kennisstad met een bloeiende IT-sector, een vergelijkbare impuls. Een AI-fabriek zou niet alleen logisch zijn, maar ook bijdragen aan een evenwichtige spreiding van technologische investeringen over Nederland. Hoewel de komst van de Lelylijn en daarmee snelle spoorinfrastructuur voorlopig uitblijft, kunnen we ons dan in ieder geval verheugen op snelle IT-infrastructuur!
Een korte uitleg met betrekking tot fotonische chips. Fotonische chips zijn hét nieuwe fenomeen geworden in de chipsindustrie. Deze chips gebruiken lichtsignalen in plaats van elektrische signalen om informatie te verwerken. Ze zijn tot wel 300 tot 1000 keer sneller en aanzienlijk energiezuiniger dan traditionele elektronische chips. Datacenters kunnen hun energieverbruik hiermee drastisch verlagen.
Voor toepassingen in AI, quantum computing en geavanceerde bedrijfssoftware zijn deze chips revolutionair. Grote spelers in de chipindustrie als Nvidia uit de VS en TSMC uit Taiwan werken al met fotonische chips, maar ze bevinden zich nog grotendeels in de ontwikkelings- en opschalingsfase.
Er zijn echter duidelijke stappen gezet richting bredere toepassingen zoals bij AI en datacenters, medische diagnostiek, autonome voertuigen, quantumtechnologie en ruimtevaarttechniek. Ze zijn al in gebruik in nichetoepassingen en er wordt fors geïnvesteerd in hun opschaling. Nederland speelt hierin een leidende rol binnen Europa.
Als Groningen zich samen met steden als Eindhoven en Amsterdam wil positioneren als koploper in IT-innovatie, moeten lokale bedrijven zich ontwikkelen tot meer dan alleen hardware- of softwareleveranciers. De komst van een AI-fabriek kan deze transitie versnellen en fungeert als katalysator voor verdere groei in de sector. Nieuwe technologieën leiden tot nieuwe toepassingen en uiteindelijk tot meer werkgelegenheid – niet alleen in de IT, maar ook in andere sectoren.
Groningen heeft alles in huis: een sterke kennisbasis, een groeiend IT-ecosysteem en de ambitie om vooruit te gaan. Door zelf oplossingen te ontwikkelen en soevereine technologieën te omarmen, kan Nederland zich onafhankelijker opstellen ten opzichte van grootmachten als de VS en China. In dat streven past de vestiging van een AI-fabriek in Groningen perfect. Het zou de stad een stevigere positie geven op de technologische kaart van Europa.”
Bart de Glint
(Bart de Glint is werkzaam in de IT-sector als Marketing Acquisiteur bij Centric Netherlands BV, publiceert artikelen en is blues-muzikant)
