De discussie werd geleid door Marjolein Rover, in een ver verleden bekend van RTL4. Tientallen leden van beide commerciele clubs gingen samen met beursbezoekers in gesprek met Bob Graafsma, CEO van Recycleplan, en Wilbert van de Kamp, oprichter van Wilpret en Omapost. “Ik douche elke dag twintig minuten. Omdat het lekker is”, zegt Bob Graafsma. Wilbert: “Ik zou zeggen: minder, minder, minder. Douchen dan hè.”
Graafsma is van mening dat duurzaamheid een vies woord geworden is. “Fabrikanten maken slechte producten iets minder slecht. Dan is wasmiddel ineens geconcentreerd, zodat er minder transportruimte is. Maar wasmiddel is echt een heel slecht product. Ik vind echt dat we iets moeten organiseren waardoor slechte producten veel beter worden. Je moet iets toevoegen.”
Wilbert van de Kamp gelooft minder in technologie en innovatie. “Moeten we niet wat meer terug naar vroeger? Is duurzaamheid niet het einde van het kapitalisme? Zodat we allemaal nog even iets kunnen kopen? Ik denk dat we de maatschappij wat meer moeten betuttelen. Om op die manier ervoor te zorgen dat we duurzamer gaan leven. Ik vind vliegen slecht. Het liefst zou ik hebben dat niemand meer vliegt, maar misschien moet je tevreden zijn met mensen die minder gaan vliegen. Als we nou allemaal gaan minderen – en Bob minder lang gaat douchen – dan worden we allemaal wat duurzamer.”
Ook vanuit de zaal werd flink mee gediscussieerd. Over elektrische- en deelauto’s. Over swapharken, het kopen van licht in plaats van lampen (Van de Kamp: “Want dan maakt Philips ineens lampen die wél tien jaar of langer meegaan”), vieze Tesla’s die totaal niet duurzaam worden geproduceerd en stinkende zonnepanelen. “Er heeft nog niemand nagedacht over hoe we al die zonnepanelen gaan recyclen”, zegt Graafsma.
“Weet je: niemand in de wereld wil niet duurzaam zijn”, zegt Bob Graafsma. “De vraag is volgens mij alleen wat nou echt duurzaam is. En ik denk dat je duurzaam ook cool moet maken. Er zijn hele duurzame kledingmerken die als een malle verkopen onder jongeren. En echt niet omdat het een duurzaam kledingstuk is, maar omdat het een cool kledingmerk is. Je moet per generatie kijken wat je qua duurzaamheid wil bereiken. Voor kinderen is duurzaamheid straks helemaal normaal, die weten niet anders. Maar als ook wij ouderen – 30-plussers – niet ingrijpen, dan zijn we te laat. We moeten allemaal wat meer naar onszelf kijken” “Ga jij nou eerst maar eens minder douchen”, besluit Wilbert van de Kamp.
Stinkt duurzaamheid? In de Promotiedagen Arena waren de meningen verdeeld. Sommige beursbezoekers verlieten de Arena voortijdig. Niet alle CCG- en JCC-leden waren het met beide heren eens. “En dat was precies wat we hiermee wilden bereiken”, zegt Sophie Speelman namens The Student Hotel uit. “Het mag wel een beetje schuren. We hebben echt geprobeerd om de leden een beetje uit de tent te lokken. En dat is prima gelukt.”
