Aan één stuk doorrijden over de hele zuidelijke ringweg van Groningen. Zonder verkeerslichten, kruispunten of stremmingen. Het is nu misschien lastig voor te stellen, maar over een jaar is het zover. Vanaf september 2024 is Groningen misschien wel bereikbaarder dan ooit.
Een mooi vooruitzicht dus, maar voor het zover is moet er nog een hoop gebeuren. Niet alleen dit najaar staan er nog een hoop werkzaamheden te wachten, ook volgend voorjaar moeten we nog even door de zure appel heen. Vanaf maart staan ons vijf maanden van verschillende afsluitingen te wachten.
Operatie Ring Zuid
De klus is gedoopt met de naam Operatie Ring Zuid. “Een soort opvolger van Operatie Julianaplein, maar dan veel langer”, legt Joris Hoogenboom uit, projectleider bereikbaarheid bij Aanpak Ring Zuid. “De operatie moet ervoor zorgen dat we alle definitieve onderdelen van de zuidelijke ringweg in gebruik kunnen nemen, van het Vrijheidsplein tot de verdiepte ligging.”
In 23 weken tijd wordt de ringweg in vijf fases van stremmingen afgemaakt en op elkaar aangesloten. Zo wordt de tijdelijke brug over het Noord-Willemskanaal afgebroken en de nieuwe gebouwd en worden de wegen van het definitieve Julianaplein én de verdiepte ligging afgemaakt en op elkaar aangesloten. Hoogenboom: “Dat gaat voor flink wat hinder zorgen.”
20 procent minder verkeer
Dat vraagt dus ook wat van de weggebruiker, benadrukt Hoogenboom. Net als tijdens Operatie Julianaplein zal het aantal verkeersbewegingen met 20 procent moeten afnemen. Makkelijk gezegd, maar waarschijnlijk minder makkelijk gedaan, want het gaat om zo’n 80.000 verkeersbewegingen per dag. “Niet alleen op de ringwegen, maar ook op het onderliggende wegennet (de wegen in de stad) moet het verkeer drastisch afnemen. Ook mensen die nu de auto pakken om naar de supermarkt of de sportclub te gaan, gaan we vragen om dat met de fiets te doen. Daardoor ontstaat er weer ruimte voor iemand die wel noodzakelijk met de auto moet.”
Vorig jaar is het gelukt, die 80.000 verkeersbewegingen minder per dag. “Maar toen kwamen we net uit de coronapandemie, dus waren we het gewend om thuis te werken”, waarschuwt Hoogenboom. “Onze boodschap was toen: werk nog iets langer thuis. Inmiddels is het misschien weer lastiger om om te schakelen.”
Toch zijn er ook een aantal voordelen ten opzichte van 2022. “Vorig jaar waren mensen misschien nog wat huiverig om het openbaar vervoer te nemen, vanwege de pandemie. Nu kan het ov een goed alternatief bieden voor de auto. Daarnaast duren de werkzaamheden weliswaar langer, maar vinden ze ook grotendeels in de zomer plaats. Dan rijdt er sowieso al een stuk minder verkeer op de weg. Bovendien vormt de fiets in de zomer ook een aantrekkelijk alternatief.”
Overal file
En wat als het niet lukt, die 20 procent? “Dan staat het vast”, zegt Hoogenboom. “Helemaal vast. Op de A28 al voor De Punt, op de A7 al vanaf Leek en Hoogezand. En als die auto’s uiteindelijk in de stad aankomen, staat het daar overal vast. Op de stationsweg, bij Laan Corpus den Hoorn, noem maar op.” Een verkeersinfarct dus. “En dat is heel vervelend voor mensen in de file, maar nog erger voor hulpdiensten, openbaar vervoer en bevoorradend verkeer.”
Hoe ze dat nu al kunnen weten? “We werken met een verkeersmodel waar alle wegen van Groningen en de directe omgeving in zitten. Dat model doet voorspellingen op basis van actuele verkeerstellingen. Wij kunnen virtueel wegen dichtgooien en het model voorspelt vervolgens wat er gaat gebeuren. Waar gaat het verkeer langs? Waar ontstaan files? Op basis daarvan kunnen wij maatregelen nemen, zoals het inzetten van tijdelijke verkeerslichten.”
Dat klinkt makkelijk, met zo’n model, maar dat gaat niet zomaar. Voor Operatie Ring Zuid zijn Hoogenboom en zijn collega’s al sinds oktober 2022 aan de slag met berekeningen en maatregelen. “We puzzelen met berekeningen om de overlast zoveel mogelijk te beperken.”
Wat het model aangeeft als er 100 procent verkeer blijft rijden? “Dat kan het model niet berekenen, want dat kan het wegennet niet aan. Dus we kunnen de auto maar beter laten staan.”
“Thuiswerken, thuiswerken, thuiswerken”
Maar hoe dan? Want file of geen file, er moet toch gewerkt worden. Hans-Paul Klijnsma, mobiliteitsadviseur bij Groningen Bereikbaar, heeft over die vraag nu al contact met bedrijven. Niet alleen in Groningen, maar tot Emmen, Hoogeveen en Heerenveen aan toe.
“Thuiswerken, thuiswerken, thuiswerken, dat is ons belangrijkste advies”, zegt Klijnsma. “Vooral dát heeft ons vorig jaar tijdens Operatie Julianaplein ontzettend geholpen. Idealiter werken mensen tijdens Operatie Ring Zuid vier dagen thuis en één dag op kantoor, verspreid over de week. Dat klinkt heftig, maar als iedereen op dinsdag en donderdag toch aanwezig is, krijgen we alsnog een probleem op de weg.”
Dat is natuurlijk niet voor alle bedrijven en werknemers mogelijk. “Werknemers die toch naar de stad moeten komen, kunnen het beste met het ov reizen, of op de fiets of via een P+R. En natuurlijk het liefst buiten de spits.”
Die boodschap communiceert Groningen Bereikbaar nu al zoveel mogelijk, en dat zal alleen maar meer worden naarmate de operatie dichterbij komt. “We gaan langs bij bedrijven, buurgemeenten, ziekenhuizen en onderwijsinstellingen in Noord-Nederland. En daarnaast gaan we natuurlijk communiceren via de krant, radio, nieuwsbrieven en online media.”
Voor bedrijven is zijn advies: “Denk nu alvast na over hoe je het thuiswerken goed kunt inrichten. Probeer je creativiteit uit de coronaperiode weer naar boven te halen en betrek je personeel alvast bij deze opgave.”
“Eén ding moeten we niet vergeten”, benadrukt Klijnsma, “het is al een keer gelukt. En dat betekent niet dat het makkelijk is, maar als iedereen zich inzet, kunnen we het wel.”
