Innovatie

Hoe Hanzehogeschool Groningen de mondiale top 25 bereikte

Hanzehogeschool Groningen behoort tot de top-25 van de wereld wat betreft het aantal startups. Dat betekent dat er in Groningen, vanuit de Hanzehogeschool, veel jonge, nieuwe bedrijven worden opgericht. Dat is goed voor de Groningse economie, en dat is precies de reden dat de Hanzehogeschool het ontstaan van start-ups stimuleert. Maar hoe komt het dat de Hanzehogeschool zo succesvol is dat het tot de wereldtop is gaan behoren? Dat vertelt Frans Donders, directeur van Value050, het ‘Center for entrepreneurship’ in onderstaand blog.


Leestijd: 6 minuten

Hoe Hanzehogeschool Groningen de mondiale top 25 bereikte
Hoe Hanzehogeschool Groningen de mondiale top 25 bereikte

In april 2016 zijn de uitslagen gepubliceerd van U-Multirank, een mondiaal onderzoek van de Europese Unie onder 1300 universiteiten in 90 landen naar hun functioneren in Onderzoek, Onderwijs, Kennisoverdracht, Internationale Oriëntatie en Regionaal Engagement. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de Hanzehogeschool in het cluster Kennisoverdracht tot de mondiale top behoort met haar ‘spin offs’, in dit onderzoek gedefinieerd als het aantal startups in relatie tot het aantal academici van een universiteit. Wat is het verhaal achter deze toppositie van de Hanzehogeschool Groningen?

In de genen
De oorsprong van de hogeschool ligt aan het einde van de 'verlichte' achttiende eeuw. In 1797 stichtte de Groninger afdeling van de 'Maatschappij tot Nut van 't Algemeen' in de Visserstraat een kweekschool, die de voorloper zou blijken te zijn van de huidige Pedagogische Academie. Een jaar later, in januari 1798, gingen aan de Oude Kijk in 't Jatstraat de lessen van start aan de school die “zowel aan min- als aan meervermogenden gelegenheid verschaffen konde om licht verkrijgbaarer en geregelder Onderwijs te bekomen in de Teken-, Bouw- en Zeevaartkunde mitsgaders andere daartoe betrekkelijke wetenschappen.” Dertig jaar later zou deze school 'Academie Minerva' worden genoemd.

Deze twee ontstaansgeschiedenissen zijn kenmerkend voor de meeste voorgangers van de Hanzehogeschool Groningen. Het merendeel daarvan is uit particulier initiatief ontstaan, met het oogmerk een specifieke beroepspraktijk te verbeteren. Ondernemerschap zat de hogeschool vanaf de start in de genen. Ook in de huidige naam Hanzehogeschool Groningen, die sinds 1999 wordt gevoerd, komt de focus op handel, ondernemerschap en maatschappelijke betrokkenheid naar voren. Vlak voor de herinrichting van de hogeschool in 2004 is Innovatief Ondernemerschap als eerste lectoraat van de hogeschool gestart.

Kenniscentrum
Toen we in 2005 op de hogeschool begonnen met het Kenniscentrum Ondernemerschap, wisten we dus dat we voort aan het bouwen waren op een eeuwenoude traditie. Aanvankelijk was de focus van het kenniscentrum en haar lectoraten vooral gericht op onderzoek. Al snel was echter duidelijk dat bij ondernemerschap de focus ook moest liggen op onderwijs aan en ondersteuning van ondernemende studenten. Het Kenniscentrum Ondernemerschap ging daarom al na enkele jaren aan het werk volgens het 3O-model: Onderzoek, Onderwijs en Ondersteuning.

Het Groninger Model
In 2009 is het ‘Groninger Model’ voor ondernemerschapsonderwijs en ondersteuning ontwikkeld. Dit model vormde de basis voor de verder ontwikkeling van het ondernemerschapsprogramma van de hogeschool. Het Groninger Model is zo opgezet dat alle studenten vanaf hun eerste jaar op de hogeschool actief bezig gaan met ondernemerschap. Al in het eerste jaar op de hogeschool wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een ondernemende professionele houding en aan de oriëntatie op zelfstandig ondernemerschap. Zowel binnen een opleiding als daarbuiten biedt de hogeschool daartoe een breed scala aan mogelijkheden.

Intracurriculair
Intracurriculair, binnen een opleiding, worden bewustwordingscolleges verzorgd, student companies opgezet, innovatieprojecten uitgevoerd, verschillende minoren en een programma ‘Afstuderen met een eigen bedrijf’ aangeboden. Bij een volledig ingevuld programma kan een student intracurriculair meer dan anderhalf jaar besteden aan de ontwikkeling van zijn of haar ondernemerschap en de ontwikkeling van een eigen bedrijf. In de minoren staan verschillende aspecten van ondernemerschap centraal zoals het bedenken van een nieuw bedrijfsconcept, het ontwikkelen van een bedrijfsplan, het starten van een onderneming in de zorg of in de techniek of het laten groeien van een bestaande startup.

Extracurriculair
Het extracurriculaire aanbod is eveneens sterk in omvang en samenhang. We bieden een workshopprogramma aan met tientallen workshops voor studenten en docenten. Daarnaast is er Teach the Teacher programma voor docenten. We organiseren jaarlijks verschillende competities voor studentbedrijven en startups zoals BusinessMatch Groningen, de Anner Award en de Jonge Ondernemers Prijs. Voor de coaching van onze ondernemers werken we nauw samen met het programma ‘Ondernemer coacht Ondernemer’ van VNO-NCW MKB Noord. Voor (zelf)assessments van ondernemerschapskwaliteiten gebruiken we de in Groningen ontwikkelde en gevalideerde ondernemerstest E-scan. Er is een incubator die toegankelijk is voor alle studenten, alumni en docenten van de hogeschool.

Intra- en entrepreneurship
De focus bij het stimuleren van ondernemerschap is uitdrukkelijk tweeledig. In de eerste twee fasen van het Groninger model ligt de nadruk op de ondernemende persoon en op de ontwikkeling van de student tot ondernemende professional (intrapreneurship). In de laatste twee fasen ligt de nadruk op de ontwikkeling van de student tot professionele ondernemer en op de ontwikkeling van een innovatieve onderneming (entrepreneurship).

Consortium voor Valorisatie en Ondernemerschap
In 2011 ging na een aantal jaren van voorbereiding het Consortium voor Valorisatie en Ondernemerschap (CVO) van start in het kader van het Valorisatieprogramma van de Rijksdienst voor Ondernemerschap van het Ministerie van EZ. In het CVO werken de Hanzehogeschool, de Rijksuniversiteit en het Universitair Medisch Centrum Groningen samen met een aantal grote organisaties en met bedrijven in het MKB. Naast samenwerking op het vlak van Publiek Private Samenwerking en Scouting en Screening, was de derde hoofdlijn in de samenwerking die van Ondernemerschapsontwikkeling. Voor deze laatste lijn is de Hanzehogeschool verantwoordelijk.

Alle opleidingen en alle studenten
Onder de vlag van het CVO is het ondernemerschapsprogramma verder ontwikkeld en uitgebouwd. Jaarlijks worden alle studenten van de hogeschool bevraagd naar hun ideeën en plannen voor een eigen onderneming. Meer dan 3000 studenten zijn opgenomen in ons CRM-systeem en krijgen waar gewenst begeleiding ‘op maat’. Met alle 18 schools worden adviesgesprekken gevoerd over de ontwikkeling van intracurriculaire onderdelen in alle 70 opleidingen van de hogeschool. Met VNO MKB Noord is een kwaliteitslabel Ondernemen ontwikkeld. De Hanze Topondernemersregeling is van start gegaan, evenals het programma ‘Afstuderen met een eigen bedrijf’, waarin jonge ondernemers worden gecoacht door ervaren ondernemers vanuit het programma ‘Onder coacht Ondernemer’ van VNO-NCW. Het workshopprogramma is vernieuwd en ondergebracht in het Entrepreneurship College voor ondernemende professionals en in de Startup Academy voor professionele ondernemers. Wekelijks wordt een nieuwsbrief met nieuws over ondernemerschap, de programma’s en startups verstuurd naar meer dan 30.000 studenten, docenten en ondernemers.

De toekomst
De komende jaren zullen we onze activiteiten, naast stimulering en ondersteuning van ondernemerschap, verbreden naar stimulering en ondersteuning van innovatie en valorisatie. Ondernemerschap als valorisatiemechanisme blijft daarbinnen een belangrijk aandachtspunt. Voor de periode 2016-2020 is ondernemerschap door de hogeschool als strategisch speerpunt gedefinieerd. Met de nieuwe trajecten Hanze Invent, gericht op innovatie en valorisatie en ondernemerschap, de ‘Doorlopende Hanze Innovatie en Valorisatie Expositie’ (D-HIVE) en ‘Design Thinking’ en ‘Rapid Prototyping’ in de Hanze Ontwerpfabriek, gaan we zorgen voor het goed zichtbaar en marktrijp maken van innovaties van de hogeschool, die voortkomen uit innovatiewerkplaatsen, onderzoek, stages en scripties. Kortom, we gaan nog meer economische en maatschappelijke waarde creëren.

Samengevat
De Hanzehogeschool Groningen is een hogeschool met ondernemerschap in de genen. De hogeschool heeft de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet op het vlak van ondernemerschapsontwikkeling en heeft inmiddels een nationale en internationale toppositie.

  • Eerste hogeschool met twee NVAO Bijzondere Kwaliteitskenmerken Ondernemerschap
  • Eerste hogeschool met VNO-NCW MKB Kwaliteitslabel Ondernemen
  • Jaarlijks 80 student companies, met 480 studentondernemers
  • In totaal 7 minoren (210 credits) ondernemerschap, met jaarlijks gemiddeld 250 studenten
  • Jaarlijks meer dan 300 startups, waarvan tenminste 30 in Healthy Ageing en Energie
  • Penvoerder van European Enterprise Network Noord-Nederland
  • Toppositie in Nederland in de Global University Entrepreneurship Spirit Survey 2014
  • Mondiale top 25 positie tussen 1300 universiteiten in 90 landen in de EU/University Multirank 2015
  • Bijdrage van 5 alumniondernemers, van de in totaal 7 snelle groeiers in de Deloitte Fast 50 2015
  • Topondernemingen van alumni in Deloitte Fast 50, FD Gazellen, MKB Innovatie Top 100 en Emerce100 zoals Voys/VoipGrid/Spindle, HackerOne, Dichtbij Deals (vh Pocket Deals), Store Support, Gadero, Brandfield, Experty, Embed Engineering, Guapa
  • Prestigieuze prijswinnende ondernemingen van alumni zoals Jellow (Staffing Award 2015), Studio Tjeerd Veenhoven (Global Change Award 2016), De Jongens Ronner (European Design Award 2015) en Deborah Roffel Photography (International Photography Award 2015).

We mogen dus met recht concluderen dat de Hanzehogeschool met haar ondernemerschapsontwikkeling in de landelijke en de mondiale top staat, dat de hogeschool dé drijvende kracht vormt van Founded in Groningen, ‘startup city’ van Nederland, en dat ze met haar startups een substantiële bijdrage levert aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van Groningen en Noord Nederland.

Groningen, april 2016.
Frans M. Donders